Klokkenluiderssite WikiLeaks heeft nu de volledige transcripties gepubliceerd van de speeches die Hillary Clinton voor de investeringsbank Goldman Sachs gaf. Dit zijn de interessantste passages.

Eerder werd al duidelijk dat Clinton kritiek op de banken vermeed, en dat ze in haar campagne bijvoorbeeld veel kritischer was op vrijhandelsverdragen dan tegenover de Wall Street-bankiers. Nu zijn de transcripties helemaal naar buiten gebracht.

Clinton kreeg voor de toespraken, die in 2013 plaatsvonden, 225.000 dollar per speech. De campagne van Clinton heeft de autenticiteit van de speeches ontkend noch bevestigd. Dit zijn de interessantste uitspraken.

Crisis

Clinton is voorzichtig in haar uitspraken over oorzaken van de crisis. Ze benadrukt vooral haar “fantastische relatie” met banken, en hoe goed ze hebben samengewerkt toen Clinton senator was. De bankiers geven Clinton op hun beurt een schouderklopje: ze wordt bedankt voor haar “moed” en haar steun aan Wall Street.

Dat de banken de schuld kregen van de crisis, is volgens Clinton een “oversimplificatie”. Wel wees ze met een beschuldigende vinger naar de politiek, die de banken te veel reguleerden waardoor de bankiers de hand op de knip moesten houden als het gaat om leningen.

Het enige puntje van kritiek: de banken hadden transparanter over hun beleid moeten zijn, dan hadden ze minder de wind van voren gekregen. Maar ze wil vooral niemand beschuldigen. "We zittten allemaal in hetzelfde schuitje", aldus Clinton. "Hoe kunnen we onze economie op gang houden, daar gaat het om."

In een e-mail die eveneens is gelekt, schrijft Clintons speechschrijver over een toespraak die Clinton gaf voor Deutsche Bank in 2014: "Ik heb een flink deel over eerlijkheid en hoe de financiële fondsen de weg zijn kwijtgeraakt, zodat we iets hebben om te laten zien als er wordt gevraagd wat Clinton tegen die mannen in pakken heeft gezegd." Hij meldde erbij dat het "duidelijk niet zo fel is als we het nu zouden schrijven".

In haar campagne was Clinton namelijk veel feller op bankiers. Ze stelde voor om banken scherper te reguleren, en ook hedgefondsen aan te pakken.

Bankiers in politiek

Volgens Clinton zou het goed zijn als bankiers de politiek in gaan, omdat zij "een bepaalde vorm van vrijheid hebben". "En ik denk dat het belangrijk is dat we mensen met ervaring in zakendoen in de politiek hebben", voegde ze er aan toe. "Als jullie allemaal zouden zijn verkozen in het Congres, en de pers schrijft dat het de schuld van Wall Street is dat mensen hun baan verliezen en dat bedrijven failliet gaan, kunnen jullie er iets aan doen."

In een onderonsje met Lloyd Blankfein, de CEO van Goldman Sachs, vertelde ze wat Blankfein zou moeten doen als hij president zou willen worden: "Je moet weg bij Goldman Sachs, en een gaarkeuken beginnen", aldus Clinton. "Eén ding is zeker: de koersen gaan dan omhoog", antwoordde Blankfein gevat.

Vrijhandel

Ook vrijhandelsverdragen kregen ervan langs in de campagne van Clinton. TTIP, het vrijhandelsverdrag waarover nu met de EU wordt onderhandeld, kreeg nooit haar uitgesproken steun. En Clinton is tegenstander van TPP, het Transatlantisch handelsakkoord, onder flinke druk van haar rivaal Bernie Sanders.

In de tijd dat Clinton haar speech gaf, was er sprake van een zogenaamde 'shut down' van de Amerikaanse overheid: het Congres kon geen akkoord krijgen over de Amerikaanse overheidsfinanciën, en dus gingen de overheidsgebouwen niet open en werd de geldkraan dichtgedraaid. Obama moest bovendien een reis naar Azië afzeggen.

Tot grote ergernis van Clinton. Obama vergooide een kans om "over de horizon te kijken". "Er zijn kansen voor internationale handel en TPP, er moet een hoop werk verzet worden om de handel op gang te houden", aldus Clinton.

De Democratische presidenstkandidaat verklaarde eerder al dat het TPP-verdrag niet voldoet aan de "hoge standaarden" die zij in haar tijd als minister van Buitenlandse Zaken had gezet.